Wilhelm René de I' Homme de Courbiére (1733–1811) był bohaterem wojen napoleońskich. Podczas wojny z Francją sprawował funkcję gubernatora generalnego Prus Zachodnich. Do historii przeszła bohaterska obrona pod jego dowództwem twierdzy Grudziądz (Graudenz), kiedy to wojska francuskie przez cały rok 1807 (od 12 stycznia do 12 grudnia) bezskutecznie próbowały ją zdobyć. Tam też w roku 1811 złożono doczesne szczątki barona. 19 Pułk Piechoty im. von Courbiére'a (2 Poznański) - (niem. Infanterie-Regiment von Courbiére (2. Posensches) Nr. 19) został sformowany 1 lipca 1813 roku w Kłodzku, następnie przeniesiono do Magdeburga , a w roku 1817 do Poznania. Jednostka nazywana była powszechnie „Pułkiem Kaczmarków” ze względu na dużą liczbę Polaków o tym nazwisku w nim służących. W roku 1913 przypadała okrągła - setna - rocznica sformowania pułku. Z tej okazji zorganizowano wielkie uroczystości w Lubaniu i w Zgorzelcu (tu stacjonowały dwa pozostałe bataliony tego pułku - 1 i 3). Wszystkie ulice przyozdobiono girlandami kwiatów i gałązek. Najpiękniej ukwiecono koszary i miejski rynek, gdzie koncentrowały się główne uroczystości. Parady wojskowe i pokazy musztry zostały uwiecznione na wielu ówczesnych kartkach pocztowych. Na Kamiennej Górze wystawiono również napisaną specjalnie na tę okazję sztukę teatralną, której twórcą był znany lokalny poeta–historyk Fritz Bertram, późniejszy dyrektor lubańskiego Heimatmuseum. Sztuka nosiła tytuł „Im Morgenrot der Freiheit” („Jutrzenka Wolności”) i nawiązywała do czasów napoleońskich. Dla wyróżniających się oficerów i żołnierzy wręczono pamiątkowe medale. Jeden z nich, który posiadam w swoich zbiorach, wykopany został przed kilku laty (wraz z innymi precjozami) w szklanym słoiku na terenie Olszyny (fot. 1). Na awersie tego medalu wytłoczono sylwetki dwóch pruskich królów - Fryderyka Wilhelma III (panującego w okresie sformowania pułku) oraz aktualnego władcy – cesarza Niemiec Wilhelma II. Rewers medalu wypełniał ozdobny inicjał pułku IRvC 19 (Infanterie Regiment von Courbiére nr 19). Drugi medal wybity w setną rocznicę powstania lubańskiego (i zgorzeleckiego) pułku prezentuje na awersie parę cesarską – Wilhelma II i jego małżonkę Augustę Wiktorię, która odwiedziła Lubań w roku 1897 (fot. 2). Rok po uroczystościach rocznicowych lubański garnizon poszedł do boju. Lubański pułk brał udział w najcięższych walkach we Francji: pod Verdun i nad Mozelą. W roku 1918 walczył również w Szampanii – pod Reims i Soissons. Po zakończeniu I wojny światowej, na mocy porozumień pokojowych zawartych w Wersalu, 19 pułk piechoty został rozwiązany, a miejskie koszary przekazano cywilom. Weterani spotykali się już tylko w utworzonym związku byłych żołnierzy (weteranów) lubańskiej „dziewiętnastki”. Wszyscy nosili pamiątkowe odznaczenia, z których jedno posiadam w swoich zbiorach (fot. 3 i 4). W mieście w tym czasie żyło też jeszcze wielu weteranów wojen toczonych przez Prusy w XIX wieku (z Austrią i Francją). Oni podobnie wspominali żołnierskie czasy, należąc do towarzystw i związków militarnych. Jedno z takich odznaczeń z roku 1890 - Militar-Verein z Uniegoszczy prezentuje fot. nr 5. Uniegoszcz była przed wojną dużą i bogatą wsią, również m.in. przez swoje bliskie związki z Lubaniem. Tu funkcjonowały też liczne prestiżowe stowarzyszenia, jak np. bractwa strzeleckie. Medal takiego bractwa z roku 1933 widzimy na fot. nr 6.
Z dnia: 2013-01-10, Przypisany do: Nr 1(456)