Mamy w genach traumę
Felieton
Na fali wydarzeń związanych z pełnieniem przez Wrocław roli Europejskiej Stolicy Kultury, badacze kultury i tożsamości pod lupę wzięto to miasto i jego mieszkańców. To ciekawe dla nas, bo przecież na Dolnym Śląsku jest podobnie jak w jego stolicy - Wrocław to miasto przesiedleńców.
Między innymi Edwin Bendyk na łamach cyfrowego wydania czasopisma Polityka zrelacjonował niektóre elementy wystąpienia kulturoznawczyni dr Barbary Pabian na debacie dotyczącej przyszłości Wrocławia. Wygląda na to, że naukowcy i publicyści łamią głowy i załamują ręce nad specyficznym podejściem wrocławian do Wrocławia i jego historii. Nie na miejscu wydaje im się, że dla wrocławian ważne wydarzenia w mieście zaczynają się po roku 1945 a nie doceniają oni tego, co było przed. Nie da się ukryć, że na „Ziemiach Odzyskanych” przez lata milczano o historii, usiłując ją przyciąć do koncepcji „powrotu do macierzy” i „odzyskania”. Tylko że od lat w Lubaniu czy Olszynie można obserwować wręcz modę na odkrywanie starszych kart historii, poznawanie na nowo miejsc, w których się żyje, na systematyczne wypełnianie luk w pamięci zbiorowej. Być może Wrocław rządzi się innymi prawami niż mniejsze miasta… Być może też wpływ takiej mody, ograniczonej środowiskowo do pasjonatów dawnych dziejów, jest przeceniany, wszak w badaniach o tożsamości lokalnej wypowiadają się zwykli, losowo wybrani mieszkańcy. 81 procent z nich uważa, że przed rokiem 1939 nie zdarzyło się we Wrocławiu nic godnego upamiętnienia. Wyniki podobnego badania przeprowadzonego w naszym regionie mogłyby być bardzo ciekawe.
Badacze zwracają uwagę na to, że nie da się kreować wrocławskiego mitu o mieście otwartym i wielokulturowym, jeśli setki lat historii tego miasta do dziś budzą w jego mieszkańcach taką awersję, są dla nich „ciałem obcym” niemożliwym do oswojenia. Ponoć antyniemieckość i my i wrocławianie mamy już w genach. Nie wiadomo, czy silenie się na takie biologicznie niemożliwe metafory w jakikolwiek sposób wyjaśnia nasze postawy. Może bardziej sensownym stwierdzeniem byłoby, że owszem, potomkowie przesiedleńców mają coś w genach – tylko że nie antyniemieckość, ale traumę.
Jest to trauma wojenna, niekoniecznie ogólnie i u każdego związana z konkretną nacją. Niekoniecznie z tą samą. Co dom, to historia, co dom to inna opowieść i inna trauma. Inną traumę mają Żydzi – ocaleńcy, inną Sybiracy. Inaczej opowiadają „centralacy” inaczej przyjezdni zza Buga, dla których najbardziej bezpośrednim złem mogli być nie Niemcy, ale banderowcy czy sowieccy żołnierze i przedstawiciele radzieckiej władzy. Gdy świadek historii uporczywie milczy, płacze, mówi „ja o tym nie mówię” lub „baliśmy się o tym opowiadać”, wtedy na własne oczy widzi się, w czym rzecz. W psychologii jasne jest, że traumatyczne przeżycia przeważnie ulegają wyparciu lub zatarciu. W całości. I przez lata się do nich nie wraca. Żyje się tym, co jest nowe, dniami, których jeszcze nie znamy. Co w tym dziwnego?
Niepokojące może być dla wielu, że osoby mieszkające we Wrocławiu najpierw myślą „ja Polak/Polka” a dopiero potem „ja wrocławianin/wrocławianka”. Nie wiem, czy to źle. Nie wiem, czy to dziwnie. Może lepiej byśmy poznali i zrozumieli swoją tożsamość, gdybyśmy kiedyś stanęli na gruzach miasta, które od dziś miałoby zastąpić nam utracony dom. I wtedy pomyślelibyśmy z radością, że cokolwiek się stało i cokolwiek zostawiliśmy ze sobą, tu jest Polska i tu teraz będzie nasze życie. O tak, gdybyśmy sami przeżyli ten moment, zrozumielibyśmy, skąd bierze się przekonanie, że „przede wszystkim Polska” i skąd wzięło się życie dniem dzisiejszym, w ogromnym dystansie do historii. Ale nie musimy. Na szczęście.
Anna Łagowska – redaktorka naczelna Ziemi Lubańskiej
W Kiosku:
Ziemia Lubańska:
Polecamy Strony:
- Oficjalna strona Lubania
- Powiat Lubański
- Dawny Lubań
- Miejski Dom Kultury w Lubaniu
- Kazimierz Kiljan - poezja i proza
- Gryfów Śląski
- Radio Lubań
- Towarzystwo Miłośników Górnych Łużyc
- PZW Lubań Miasto
Szukaj OnLine:
Na Papierze:
Losowe Zdjęcia:
Na Papierze:
- Bieżący Numer
- Stałe działy
- Ogłoszenia Drobne
- Gorące tematy
- Notatnik kulturalny
- Z kart historii
- Sport
- Sondy
- Nasze Plebiscyty
- Opinie, poglądy
- Serwis informacyjny
- Prawo i życie
- Felieton
- Lubań
- Powiat
- Gmina
- Środowisko
- Przekładaniec
- Nasze sprawy
- Archiwum
- 2010
- Nr 1(384)
- Nr 2(385)
- Nr 3(386)
- Nr 4(387)
- Nr 5(388)
- Nr 6(389)
- Nr 7(390)
- Nr 8(391)
- Nr 9(392)
- Nr 10(393)
- Nr 11(394)
- Nr 12(395)
- Nr 13(396)
- Nr 14(397)
- Nr 15(398)
- Nr 16(399)
- Nr 17(400)
- Nr 18(401)
- Nr 19(402)
- Nr 20(403)
- Nr 21(404)
- Nr 22(405)
- Nr 23(406)
- Nr 24(407)
- 2011
- Nr 1(408)
- Nr 2(409)
- Nr 3(410)
- Nr 4(411)
- Nr 5(412)
- Nr 6(413)
- Nr 7(414)
- Nr 8(415)
- Nr 9(416)
- Nr 10(417)
- Nr 11(418)
- Nr 12(419)
- Nr 13(420)
- Nr 14(421)
- Nr 15(422)
- Nr 16(423)
- Nr 17(424)
- Nr 18(425)
- Nr 19(426)
- Nr 20(427)
- Nr 21(428)
- Nr 22(429)
- Nr 23(430)
- Nr 24(431)
- 2012
- Nr 1(432)
- Nr 2(433)
- Nr 3(434)
- Nr 4(435)
- Nr 5(436)
- Nr 6(437)
- Nr 7(438)
- Nr 8(439)
- Nr 9(440)
- Nr 10(441)
- Nr 11(442)
- Nr 12(443)
- Nr 13(444)
- Nr 14(445)
- Nr 15(446)
- Nr 16(447)
- Nr 17(448)
- Nr 18(499)
- Nr 19(450)
- Nr 20(451)
- Nr 21(452)
- Nr 22(453)
- Nr 23(454)
- Nr 24(455)
- 2013
- Nr 1(456)
- Nr 2(457)
- Nr 3(458)
- Nr 4(459)
- Nr 5(460)
- Nr 6(461)
- Nr 7(462)
- Nr 8(463)
- Nr 9(464)
- Nr 10(465)
- Nr 11(466)
- Nr 12(467)
- Nr 13(468)
- Nr 14(469)
- Nr 15(470)
- Nr 16(471)
- Nr 17(472)
- Nr 18(473)
- Nr 19(474)
- Nr 20(475)
- Nr 21(476)
- Nr 22(477)
- Nr 23(478)
- Nr 24(479)
- 2014
- Nr 1(480)
- Nr 2(481)
- Nr 3(482)
- Nr 4(483)
- Nr 5(484)
- Nr 6(485)
- Nr 7(486)
- Nr 8(487)
- Nr 9(488)
- Nr 10(489)
- Nr 11(490)
- Nr 12(491)
- Nr 13(492)
- Nr 14(493)
- Nr 15(494)
- Nr 16(495)
- Nr 17(496)
- Nr 18(497)
- Nr 19(498)
- Nr 20(499)
- Nr 21(500)
- Nr 22(501)
- Nr 23(502)
- Nr 24(502)
- 2015
- Nr 1(504)
- Nr 2(505)
- Nr 3(506)
- Nr 4(507)
- Nr 5(508)
- Nr 6(509)
- Nr 7(510)
- Nr 8(511)
- Nr 9(512)
- Nr 10(513)
- Nr 11(514)
- Nr 12(515)
- Nr 13(516)
- Nr 14(517)
- Nr 15(518)
- Nr 16(519)
- Nr 17(520)
- Nr 18(521)
- Nr 19(522)
- Nr 20(523)
- Nr 21(524)
- Nr 22(525)
- Nr 23(526)
- Nr 24(527)
- 2016
- Nr 1(528)
- Nr 2(529)
- Nr 3(530)
- Nr 4(531)
- Nr 5(532)
- Nr 6(533)
- Nr 7(534)
- Nr 8(535)
- Nr 9(536)
- Nr 10(537)
- Nr 11(538)
- Nr 12(539)
- Nr 13(540)
- Nr 14(541)
- Nr 15(542)
- Nr 16(543)
- Nr 17(544)
- Nr 18(545)
- Nr 19(546)
- Nr 20(547)
- Nr 21(548)
- Nr 22(549)
- Nr 23(550)
- Nr 24(551)
- 2017
- Nr 1(552)
- Nr 2 (553)
- Nr 3(554)
- Nr 4(555)
- Nr 5(556)
- Nr 6(557)
- Nr 7(558)
- Nr 8(559)
- Nr 9(560)
- Nr 10(561)
- Nr 11(562)
- Nr 12(563)
- Nr 13(564)
- Nr 14(565)
- Nr 15(566)
- Nr 16(567)
- Nr 17(568)
- Nr 18(569)
- Nr 19(570)
- Nr 20(571)
- Nr 21(572)
- 2018
- Nr 1(573)
- Nr 2 (574)
- Nr 3(575)
- Nr 4(576)
- Nr 5(577)
- Nr 6(578)
- Nr 7(579)
- Nr 8(580)
- Nr 9(581)
- Nr 10(582)
- Nr 11(583)
- Nr 12(584)
- Nr 13(585)
- Nr 14(586)
- Nr 15(587)
- Nr 16(588)
- Nr 17(589)
- Nr 18(590)
- Nr 19(591)
- Nr 20(592)
- Nr 21(593)
- Nr 22(594)
- 2019
- Nr 1(595)
- Nr 2(596)
- Nr3(597)
- Nr 4(598)
- Nr 5(599)
- Nr 6(600)
- Nr 7(601)
- Nr 8(602)
- Nr 9(603)
- Nr 10(604)
- Nr 11(605)
- Nr 12(606)
- Nr 13(607)
- Nr 14(608)
- Nr 15(609)
- Nr 16(610)
- Nr 17(611)
- Nr 18(612)
- Nr 19(613)
- Nr 20(614)
- Nr 21(615)
- Nr 22(616)
- 2020
- Nr 01/617
- Nr 02/618
- Nr 03(619)
- 04(620)
- Nr 05(621)
- Nr 06/622
- 07/623
- 08/624
- 09 (625)
- 10 (626)
- Nr 11(627)
- Nr 12(628)
- Nr 13(629)
- Nr 14(630)
- Nr 15(631)
- Nr 16(632)
- Nr 18(634)
- Nr 19(635)
- Nr 20(636)
- 2021
- 1(637)
wszystkie
Losowe Zdjęcia: