Jak to ma być z tymi lasami

Opinie, poglądy, komentarze...
Na terenie całej Polski ekolodzy zbierają z sukcesem podpisy na rzecz zmian w ustawie o ochronie środowiska. Chcą – mówiąc wprost – odebrać samorządom władzę nad lasami. W ten sposób zamierzają je ściślej chronić przed lobby łowieckim, drzewnym czy zbyt – ich zdaniem – niefrasobliwą i liberalną polityką inwestycyjną włodarzy gmin na terenach leśnych. Czy proponowany przez ekologów kierunek zmian jest właściwy i pożądany?
* Agnieszka Wierzbicka, kierownik Regionalnego Centrum Edukacji Ekologicznej w Lubaniu
- Niestety lasy gminne, czyli te, które są powierzone zarządowi gmin wiejskich lub miejskich nie zawsze są w dobrej sytuacji. W przeciwieństwie do Lasów Państwowych nie są własnością Skarbu Państwa, a ich los w rzeczywistości zależy wyłącznie od władz gminnych, a z tym bywa bardzo różnie. Niebagatelne znaczenie ma jakość sprawowanego przez starostwa nadzoru. Każdy las musi być zarządzany zgodnie z zasadami gospodarki zrównoważonej. Ma przynosić korzyści przyrodzie, gospodarce i społeczeństwu. Wymaga to ogromnej pracy i kosztów. Dla wielu las to jedynie źródło drewna, owoców runa i stanowiska zwierzyny. Tymczasem musi być doglądany, chroniony i uprawiany. Z tym bywa gorzej. Jeszcze gorzej jest, gdy okaże się, że w takim lesie znajduje się złoże, które może być eksploatowane. Gminy, widząc w perspektywie „worki z pieniędzmi”, chętnie je oddają. Zmieniają plany zagospodarowania przestrzennego, aby takie złoże uszczknąć. Znana jest z najbliższego podwórka, powracająca jak bumerang, sprawa Góry Liściastej w Lubańskim Wielkim Lesie, która nie należy do lasów gminnych, bo zarządzana jest przez Lasy Państwowe, a mimo to jej bazaltoidowe złoże kusi. Chociaż obok jest kamieniołom z zasobami na najbliższe 100 lat. Geolodzy biją na alarm, że polskie zasoby są zagrożone gospodarką rabunkową. Podobnie jest z ochroną przyrody w lasach: ochroną gatunkową, siedliskową i zachowaniem różnorodności biologicznej. Lasy Państwowe, to główne obszary NATURY 2000 w Polsce. Bywa, że lasy gminne „wymykają się”, mimo że w gospodarowaniu nimi obowiązują przepisy prawa. Problemy z różnymi typami „własności leśnej” mają Czesi i Niemcy. Czy należy odebrać lasy gminne samorządom? Odpowiedź nie jest łatwa. Są gminy, które zarządzają swoimi lasami prawidłowo i przynoszą one owe trojakie korzyści przyrodzie, gospodarce/gminie i społeczności. Z drugiej strony mamy przypadki, które dowodzą, że lasy powinny być natychmiast z zarządu gmin zabrane, ponieważ dzieje się w nich po prostu źle. Banalne, ale wszystko zależy od ludzi.
* Zbigniew Kamiński, Nadleśnictwo Świeradów
- Lasy gminne podlegają samorządom. Lasy Państwowe prowadzą samodzielną gospodarkę, lecz na leśnym horyzoncie zbierają się czarne chmury. Haracz na legalu, można powiedzieć. A wydawałoby się, że w naszych lasach nie ma już zbójów. Nic bardziej mylnego. Tylko, że teraz nie grasują z maczugą, ale chodzą nienagannie ubrani w piękne garnitury i białe rękawiczki. Jednak lasu trzymają się nadal kurczowo. Jest wiele rekinów ukrywających się w ławicy drobnych rybek, polujących na największy skarb polskiej ziemi i Polaków. Dzisiejsze, wypracowane przez wiele pokoleń leśnictwo wielofunkcyjne, daje podstawę do tworzenia idei trwale zrównoważonego rozwoju. Trudnego kompromisu pomiędzy produkcją drewna, zachowaniem walorów przyrody i czynieniem lasu przyjaznym pod każdym względem człowiekowi. Nieodzowna jest rola leśników, którzy nie jeden raz naprawiali błędy decyzyjne człowieka zarządzającego. Wystarczy popatrzeć z perspektywy czasu, ile wysiłku i wyrzeczeń włożyli izerscy leśnicy, by ratować utracony przez cywilizację człowieka tak urokliwy obszar leśny. Dzisiejsze leśnictwo nie tylko zajmuje się produkcją drewna, ale można uznać je za obszary o znaczeniu naukowym i badawczym, których wyniki pozwalają na doskonalenie metod gospodarowania lasem i określenia granicy ingerencji gospodarczej. Lasy Państwowe prowadzą ochronę wielkopowierzchniową - nie przed i przeciwko - ale dla człowieka. Są alternatywą dla obciążonych ruchem turystycznym parków narodowych z turystyką po rygorystycznie wyznaczonych szlakach, po wykupieniu biletu wstępu. Lasy dają większą szansę bezpośredniego kontaktu z przyrodą, bez większych ograniczeń wstępu i poruszania się po lesie. Prowadzona działalność edukacyjna ma na celu promowanie proekologicznej i wielofunkcyjnej roli lasu. Kształtuje świadomość ekologiczną, uczy szacunku do otaczającej przyrody.