Relikty komunistyczne

Wreszcie. W Radzie Miasta Lubania pojawiła się długo oczekiwana inicjatywa przemianowania ul. Żymierskiego i nadania jej bardziej godnego patrona. Kogo, to jeszcze nie jest ustalone. Za taką zmianą przemawia głównie fakt, że obecna nazwa nobilituje - mówiąc ogólnie - agenta sowieckiego i jest w istocie gloryfikacją stalinizmu i ideologii komunistycznej, przeciw tej decyzji zaś stoją przyzwyczajenia ludzkie i niemałe koszty finansowo-organizacyjne takiej operacji. Gwoli prawdy trzeba powiedzieć, że nie jest to ostatni taki relikt w Lubaniu który wymaga interwencji i że podejmując działania w tej sferze trzeba liczyć się z oporem materii społecznej. Takie są uwarunkowania dziś, ale i były kiedyś. Jakimś dziwnym trafem pojawienie się tej inicjatywy zbiegło się z 20-leciem wielkiego przełomu dekomunizacyjnego Lubania i przywołuje na myśl takie samo przedsięwzięcie sprzed dwóch dekad. Teraz mamy wielki problem z jedną czy paroma niesłusznymi nazwami, wówczas samorząd I kadencji w arcytrudnych warunkach ekonomicznych podjął się gigantycznego wysiłku w tej sferze. W 1990 roku, na początku transformacji, powołał zespół ds. nazewnictwa ulic, placów i miejsc szczególnej pamięci, któremu przewodniczył radny Emil Szałapata, a już w 1991 roku zmieniono nazwy 12 pierwszych ulic. Przypomnijmy - szczególnie młodym czytelnikom bo dla nich to już prehistoria - że wówczas przemianowano ul. Dymitrowa na Zawidowską, Dzierżyńskiego na Bankową, Karola Marksa na Mikołaja Reja, Plac 1 Maja na Plac 3-Maja, Świerczewskiego na Armii Krajowej, Nowotki na Łąkową, 15 Grudnia na Słoneczną, 22 Lipca na Torową, Komuny Paryskiej na Parkową, Pstrowskiego na Włościańską, Mariana Buczka na Gajową i Hanki Sawickiej na Strzelecką. Rok później zmieniono patronów dla kolejnych 15 ulic: Lenina na Kościuszki, Władysława Łokietka na Mikołaja, Kazimierza Puchewicza na Jasną, Ludwika Kulczyckiego na Łagodną, Fryderyka Engelsa na Lwówecką, Julian Marchlewskiego na Izerską i częściowo Lwówecką, Janka Krasickiego na Działkową, Ludwika Waryńskiego na Willową, Marcina Kasprzaka na Spokojną, Róży Luksemburg na Pastelową, Ludwika Krzywickiego na Tęczową, Feliksa Kona na Miodową, Marii Bohuszewiczówny na Błękitną oraz Stanisława Kunickiego na Wrzosową. W ciągu zaledwie dwóch lat zmieniono patronów 27 ulic, choć w tym zapale rewolucyjnym zapomniano z różnych powodów o kilku niedobitkach, w tym i o Żymierskiego, a w dodatku, patrząc z dystansem na zakres zmian, parę przemianowań można było sobie darować. Co by jednak nie mówić było to wielkie odideologizowanie przestrzeni publicznej Lubania, chyba największe w dziejach miasta, bowiem nawet to związane z denazyfikacją grodu po 1945 roku miało charakter bardziej etniczny niż ideologiczny. Poniekąd więc dobrze się składa, że 20-lecie tamtego wielkiego wysiłku z początku lat 90-tych uczcimy chociaż jednym pozytywnym przemianowaniem ulicy, odsyłając tym razem do lamusa historii sławetnego Żymierskiego.