Co z pojemnikami na odpady

Opinie, poglądy, komentarze...
Różne aspekty wprowadzanej rewolucji śmieciowej budzą wiele niejasności i wątpliwości. Ludzie składając deklaracje podnoszą w tej materii sporo różnych pytań. Dzisiaj próba komentarza do drażliwej kwestii, jaką jest sprawa pojemników na odpady.
* Tomasz Bernacki, naczelnik Wydziału Gospodarki Przestrzennej i Ochrony Środowiska UM Lubań.
- Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach obowiązkiem właścicieli nieruchomości jest ich wyposażenie w pojemniki do gromadzenia odpadów. Niestety, Rząd RP planując nowy system gospodarki odpadami i przekazując z dniem 1 lipca tego roku odpady gminom, „zapomniał” o przekazaniu gminom także odpowiedzialności za wyposażenie nieruchomości w pojemniki. To oczywisty, nie jedyny z resztą błąd w ustawie, który powoduje dodatkowe utrudnienia dla gmin i mieszkańców we wprowadzaniu w życie nowych przepisów. W przypadku zadeklarowania przez mieszkańców segregacji odpadów właściciel nieruchomości musiałby więc zapewnić pojemniki do gromadzenia pięciu rodzajów odpadów, a w przypadku śmieci zmieszanych na jeden rodzaj nieczystości (choć większej objętości i przy wyższej opłacie za odpady). Tak więc właściciele nieruchomości mają możliwość zakupu pojemników bądź ich wynajmu. Kubły takie muszą spełniać oczywiście określone normy ustalone w uchwałach rady miasta, chociażby określoną objętość, kolor, dostosowane technicznie do pojazdów, które będą je obsługiwały.
W ramach ustawy dopuszczono jednak możliwość wykonywania dodatkowej płatnej usługi przez gminę, chociażby zaopatrzenia w pojemniki. Logiczne stało się dla większości gmin w Polsce, iż aby zminimalizować skutki wadliwej ustawy, konieczne jest przyjęcie uchwały o świadczeniu tej dodatkowej usługi. Przyjęła ją też 30 października 2012 r. Rada Miasta Lubań, tak aby mieszkańcy mogli wszystko załatwić w jednym miejscu i w jednym dokumencie, tj. w składanej deklaracji za odpady. Jest to oczywiście zaoferowanie dodatkowej możliwości, dodatkowego wyboru, rozszerzenie oferty dla właścicieli nieruchomości. Koszt tej dodatkowej usługi wynosi 1,50 zł od mieszkańca za zaopatrzenie w pojemniki, w których właściciel będzie mógł zgromadzić wszystkie 5 rodzajów odpadów. Koszt ten wyliczono na podstawie aktualnych cen poszczególnych pojemników. W przypadku nieruchomości wielorodzinnych ważne jest, aby właściciele lokali dogadali się na zebraniach jaki wybierają system wyposażenia w pojemniki, tak aby nie było sytuacji, iż część mieszkańców wybrała gminę, a część chce sama zakupić czy wynająć pojemniki. Wówczas na gruntach wspólnot może pojawić się bałagan w postaci ustawionych wielu pojemników. Na gruntach miejskich będą stawiane wyłącznie pojemniki zamówione w deklaracji od gminy i łączone w pojemniki zbiorcze, tak aby zminimalizować ich wpływ na estetykę miasta (bo bez wątpienia pojemniki na odpady nie są upiększeniem miasta).
W zakresie więc segregowania bezpośrednio na posesji nie będzie rewolucji, w zasadzie niewielkie zmiany dotyczyć będą tylko nieruchomości wielorodzinnych. W budynkach wielorodzinnych będzie to nadal zestaw 3 tzw. dzwonów na papier, plastik i szkło, pojemnika na odpady zmieszane i tutaj dopiero novum – pojemnik 1100 l (lub mniejszy) na bioodpady (ustawiony będzie obok pojemników na odpady zmieszane, często zamiast jednego z nich) oraz dla każdego mieszkania specjalny pojemnik plastikowy 10 l na bioodpady kuchenne. W przypadku nieruchomości jednorodzinnych pozostanie obecny system, czyli zestaw stojaków z workami, pojemnik 120l na bioodpady i kubeł na wszystko to, co nie uda nam się wysortować. W przypadku nieruchomości jednorodzinnych, jeśli ktoś prowadzi zbiórkę bioodpadów w kompostowniku (o minimalnej objętości 350 l na 500 m2 działki), wówczas stawka za wynajem obniżona jest do 1,10 zł, ale taki właściciel nie otrzymuje wówczas pojemnika na bioodpady (brązowe o pojemności 120 l). Zaletą skorzystania z usługi gminy jest chociażby możliwość wymiany pojemników, gdy ulegną zużyciu podczas użytkowania czy opłacanie rachunków w jednym miejscu. Mamy również pewność, że pojemniki będą pasowały do pojazdów, które będą je odbierały. Ci, którzy nie chcą segregować, muszą sami zaopatrzyć się w pojemnik na odpady zmieszane. Po 1 lipca br. straż miejska wraz z pracownikami UM będą kontrolować, czy ci którzy zadeklarowali samodzielne wyposażenie nieruchomości w pojemniki, kompostowniki, faktycznie je posiadają, w tym o odpowiedniej objętości. Brak pojemników będzie skutkował wymierzeniem mandatu do 500 zł.
Wskutek protestów samorządów, iż tak skonstruowana przez Rząd RP ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach to bubel prawny i wprowadza tylko więcej zamieszania niż porządku, rząd zdecydował się w styczniu br. na poprawienie ustawy. Wśród poprawek wprowadzono możliwość włożenia wyposażenia nieruchomości w pojemniki w opłatę za zagospodarowanie odpadów. Niestety, zmiana ustawy weszła dopiero w życie 6 marca tego roku, gdy wiele gmin w Polsce już wdrażało podjęte uchwały w życie. Zmiana uchwał gminnych na tym etapie (czas ich zmiany wynosi około 3 miesięcy) spowodowałaby tylko kolejne zamieszanie w i tak największej reformie „podatkowej” od początku lat 90-tych. Zdajemy sobie sprawę, iż co prawda późne, ale jednak potrzebne zmiany w ustawie idą w dobrym kierunku, dlatego też po przetargu na wywóz odpadów oraz zebraniu deklaracji od mieszkańców miasta, a więc już w drugim półroczu tego roku, przygotowane zostaną projekty zmian w uchwałach miejskich, tak aby usprawnić system. Wśród nich będzie także propozycja włączenia wyposażenia w pojemniki w opłatę – wówczas problem ten w całości przejmie na siebie gmina. Dlatego też osobiście odradzam samodzielny zakup pojemników, gdyż docelowo mogą być to tylko niepotrzebnie poniesione koszty. Po przeanalizowaniu już złożonych deklaracji wynika, iż ponad 90 proc. osób zdecydowało się na powierzenie gminie wyposażenia nieruchomości w pojemniki, co jest uzasadnione ekonomicznie i organizacyjnie.
Przyjrzymy się także problemom i wnioskom mieszkańców, jakie są zgłaszane i wyjdą w początkowym etapie wdrażania nowego systemu, tak aby odpowiednio skorygować uchwały gminne, aby były przyjazne mieszkańcom, ale równocześnie dawały efekty ekologiczne wymagane przez dyrektywy Unii Europejskiej.
P.S. Dziękuję mieszkańcom Lubania, którzy złożyli w terminie deklaracje opłat za zagospodarowanie odpadów - do końca marca złożyło je około 6 tysięcy właścicieli, co stanowi około ¾ zobowiązanych. Oczekujemy w kwietniu na kolejnych właścicieli nieruchomości, gdyż złożenie osobiste deklaracji spowoduje uniknięcie wystawienia decyzji zastępczej przez tut. Urząd, co będzie niestety wiązało się z naliczeniem wyższej opłaty za brak segregacji.