Pożegnanie sztandarów

Ponieważ od stycznia 2010 roku ŁOSG i OTPS przestały istnieć, kilka dni wcześniej, 29 grudnia, w Łużyckim Oddziale Straży Granicznej odbyła się wzruszająca historyczna uroczystość – pożegnania ich sztandarów. Za zgodą komendanta głównego SG znajdą one swoje miejsce w sali tradycji nowo powstałego Ośrodka Szkoleń Specjalistycznych, utworzonego na bazie poprzedników.
W ceremonii, oprócz funkcjonariuszy i pracowników oddziału, uczestniczyło wielu znakomitych gości. Wśród nich między innymi - komendant główny SG ppłk Leszek Elas, wojewoda dolnośląski Rafał Jurkowlaniec, samorządowcy z terenu objętego działaniem oddziału oraz przedstawiciele zaprzyjaźnionych formacji mundurowych i innych instytucji.
Trochę historii
Łużycki Oddział Straży Granicznej w Lubaniu rozpoczął swoją służbę w ochronie granicy państwowej 16 maja 1991 roku. Był prawnym następcą Łużyckiej Brygady WOP. Kontynuował jej tradycje i osiągnięcia w służbie granicznej
i na pograniczu. ŁOSG był odpowiedzialny za ochronę odcinka granicznego z Republiką Federalną Niemiec oraz Republiką Czeską. Ustawowe zadania związane z kontrolą graniczną, przed przystąpieniem Polski do Strefy Schengen, oddział realizował w 35 przejściach granicznych - 15 drogowych, 4 kolejowych, 2 dodatkowych lotniczych, 14 na szlakach turystycznych przecinających polsko-czeską granicę państwową. Pierwszym komendantem łużyckich strażników granicznych był płk Lechosław Durowicz, który pełnił tę funkcję w latach 1991–1992. Jego następcą do 1993 był ppłk Andrzej Eiben. Przez cztery lata do 1997 roku strażnikami granicznymi w Lubaniu dowodził płk Bronisław Iwanowski, zaś najdłużej, bo aż siedem lat, stanowisko komendanta oddziału piastował płk Lech Jewtuszko. W momencie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej formacja zawiadywał płk Jan Toma, natomiast od 2006 roku funkcjonariuszami w zielonych otokach na łużyckim pograniczu dowodził płk Grzegorz Budny. Stan etatowy Oddziału przez osiemnaście lat ulegał niewielkim zmianom i wynosił około 1100 osób - ponad 800 funkcjonariuszy (w tym 119 funkcjonariuszek) i 300 pracowników cywilnych. Większość funkcjonariuszy wykonywała zadania związane bezpośrednio z ochroną granicy państwowej oraz kontrolą ruchu granicznego, pozostali pracownicy logistycznie zabezpieczali potrzeby Oddziału oraz podległych mu placówek SG. Ponad osiemnastoletnia historia łużyckich strażników granicznych, to niezwykle ciężka i odpowiedzialna służba w ochronie granicy państwowej i kontroli granicznej. Funkcjonariusze w zielonych otokach, dbając o bezpieczeństwo osób przebywających w terenie przygranicznym, wypełniali ustawowe zadania walcząc z nielegalną migracją, przemytem wyrobów akcyzowych i luksusowych pojazdów skradzionych na terenie państw Unii Europejskiej, kontrabandą zabytków i przedmiotów o charakterze zabytkowym, a także przeciwdziałali i zapobiegali nielegalnemu wwozowi odpadów na terytorium Polski. Strażnicy graniczni z Lubania nie pozostawali obojętni na los mieszkańców, znajdujących się
w trudnych sytuacjach. Nieśli pomoc podczas powodzi, wielokrotnie brali udział w akcjach poszukiwawczych turystów zaginionych na szlakach górskich.
Nadanie sztandarów
Powołanie Straży Granicznej wywołało inicjatywę nadania Oddziałowi sztandaru. 5 czerwca 1993r. powstał Społeczny Komitet Fundacji Sztandaru Łużyckiemu Oddziałowi Straży Granicznej, w skład którego weszli przedstawiciele władz samorządowych gmin przygranicznych, organizacji społecznych oraz NSZZFSG. Ceremonia wręczenia sztandaru odbyła się 6 listopada 1993r. Połączono ją z uroczystością pożegnania starego znaku – sztandaru Łużyckiej Brygady Wojsk Ochrony Pogranicza. Z kolei 10 listopada 2006 roku w lubańskim rynku odbyło się uroczyste wręczenie sztandaru i nadanie imienia Ziemi Łużyckiej dla Ośrodka Tresury Psów Służbowych Straży Granicznej, który w listopadzie 2001 roku został przeniesiony z Żarki do Lubania. Jego komendantem został wówczas płk Leopold Pyrak. 2 października 2009 Komendant Główny Straży Granicznej ppłk SG Leszek Elas mianował ppłk SG Halinę Panczenko Komendantem Ośrodka Szkoleń Specjalistycznych w Lubaniu, a ppłk SG Wiesławowi Główce powierzył obowiązki Komendanta OTPS SG.
Teraźniejszość
Przebiegający obecnie proces reorganizacji struktur Straży Granicznej rozpoczął się ponad 9 lat wcześniej - w 2000 roku podczas działań zmierzających do przygotowania struktur formacji do realizacji zadań wynikających z przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Decyzja o zniesieniu Łużyckiego Oddziału Straży Granicznej wypracowana została w zatwierdzonej przez Komendanta Głównego SG „Koncepcji funkcjonowania Straży Granicznej na lata 2009 – 2015”. Pierwszy etap przebiegający na granicy zachodniej związany jest ze zniesieniem trzech oddziałów SG – Pomorskiego, Lubuskiego i Łużyckiego. W ich miejsce Lubuskiego Oddziału SG powstał Nadodrzański Oddział SG, który zajmuje się m.in. administracją całego zachodniego odcinka granicy państwowej. W październiku decyzją Komendanta Głównego SG - w Lubaniu powołano Ośrodek Szkoleń Specjalistycznych SG, który powstał na bazie znoszonych dwóch jednostek – Łużyckiego Oddziału SG oraz Ośrodka Tresury Psów Służbowych SG. W nowo powstałym Ośrodku zatrudnienie znaleźli funkcjonariusze i pracownicy likwidowanych struktur.